Avukata Karşı İşlenen Suçlar

Avukatlık Kanunu madde 57’ye göre; “Görev sırasında veya yaptığı görevden dolayı avukata karşı işlenen suçlar hakkında, bu suçların hakimlere karşı işlenmesine ilişkin hükümler uygulanır.” denilmektedir.

Bir suçun hakimlere karşı işlenmesi durumunda verilecek ceza özellikli olarak Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenmemiştir. Durum böyle olduğundan ve avukatın kamu görevlisi olup olmadığı konusunda hukuk camiasında farklı görüşler bulunduğundan bu yazıyı kaleme almak gerekliliği doğmaktadır.

657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda memur, kamu görevlisi ve kamu hizmetlisinin kim olduğunu net bir şekilde tanımlanmamış, sadece “İstihdam şekilleri” başlıklı 4. maddesinde kamu hizmetlerinin kimler eliyle yürütülebileceği öngörülmüştür. Yine aynı maddede avukatların “sözleşmeli personel” statüsünde davalarda kamu hizmetine katılabilecekleri ifade edilmiştir. Avukat, bir kamu kurum veya kuruluşunda çalışsa da “yargı görevi yapan” olarak kabul edilecektir.

Anayasanın 138 ila 140. maddelerinde hakim ve savcıların devlet memuru veya kamu görevlisi olarak kabul edilemeyecekleri düzenlenmekle birlikte TCK madde 6’da da yargı görevi yapan başlığı altında hakim ve savcılarla birlikte avukatlara yer verilmiştir. Ancak kamu görevlileri ile yargı görevini yerine getiren kavramları aynı madde içerisinde düzenlendiğinden dolayı, yargı görevini yerine getiren kişilere karşı işlenen suçlar dolayısıyla verilecek ceza kamu görevlisine karşı işlenen suç gibi kabul edilecek ve özel düzenlemelere göre cezalandırılacaktır.

Yukarıdaki açıklamalara göre;

TCK m. 82/g – Yerine getirdiği görev nedeniyle kamu görevlisini öldürme suçu – müebbet ağır hapis cezası verilir.

TCK m. 86/c – Yerine getirdiği görev nedeniyle kamu görevlisini yaralama suçu – bir yıldan üç yıla kadar verilebilecek ceza yarı oranında artırılarak belirlenir. TCK m. 94/b – Görevi dolayısıyla Avukata ve kamu görevlisine işkence suçu – sekiz yıldan on beş yıla kadar hapis cezası verilir.

TCK m. 109/c – Yerine getirdiği görev nedeniyle kamu görevlisini hürriyetinden yoksun bırakma suçu – bir yıldan beş yıla kadar verilebilecek ceza bir kat artırılarak belirlenir.

TCK m. 125/3/a – Yerine getirdiği görevinden dolayı kamu görevlisine hakaret suçu – cezanın alt sınırı bir yıldan az olmamak üzere bir yıldan iki yıla kadar hapis cezası verilir (Kamu davası).

TCK m. 152/g –  Sona ermiş olsa bile yerine getirdiği görevinden dolayı, öç almak amacıyla mala zarar verme suçu – bir yıldan altı yıla kadar hapis cezası verilir.

TCK m. 265/1 – Kamu görevlisine karşı görevini yapmasını engellemek amacıyla cebir veya tehdit kullanma suçu – altı aydan üç yıla kadar hapis cezası verilir.

TCK m. 267 – Avukat hakkında yetkili makamlara ihbar veya şikayette bulunarak ya da basın ve yayın yoluyla, işlemediğini bildiği halde, hakkında soruşturma ve kovuşturma başlatılmasını ya da idari bir yaptırım uygulanmasını sağlamak için hukuka aykırı bir fiil (iftira) isnat eden kişi, bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

TCK m. 271 –  Avukatın işlenmediğini bildiği bir suçu, yetkili makamlara işlenmiş gibi ihbar eden ya da işlenmeyen bir suçun delil veya emarelerini soruşturma yapılmasını sağlayacak biçimde uyduran kimseye üç yıla kadar hapis cezası verilir.
Avukatlık Kanunu avukata karşı işlenen suçların özel şekilde cezalandırılması için iki şart koşmaktadır; ilki suçun avukatın yaptığı görev sırasında işlenmesi gerektiği, ikincisi de suçun yaptığı görevden dolayı işlenmiş olması gerektiğidir. Ancak bu iki şartın birlikte bulunması zorunluluğu bulunmamaktadır.